De eerste pannenkoek mislukt altijd. Dit wordt met een knipoog gezegd als iemand pannenkoeken gaat bakken. Is het waar? Eigenlijk niet, want als je weet hoe je het moet aanpakken gaat ook de eerste pannenkoek lukken. Daarbij is het wel belangrijk dat je een antwoord hebt op de vraag der vragen: hoe maak je pannenkoeken?
In dit artikel leggen we je stap voor stap uit wat er komt kijken bij de beste pannenkoek. Het is een combinatie van factoren, waarbij de dikte van het beslag, de pannenkoekenpan die je gebruikt en de hoogte van het vuur een rol spelen. Als dit allemaal goed voor elkaar is, ga je overheerlijke pannenkoeken bereiden.
Hoe maak je pannenkoeken: een stap-voor-stap gids naar het beste recept
Als je de ‘voorwaarden’ van een goede pannenkoek zo ziet staan, lijkt het heel ingewikkeld te zijn. In de praktijk valt dit echter reuze mee. Zodra je het in de vingers hebt, is overheerlijke pannenkoeken bakken niet zo moeilijk. Zeker niet als je over de juiste spullen en technieken beschikt.
Pannenkoeken, waar begin je?
Pannenkoek is niet alleen een term die nogal denigrerend bedoeld is, Marco van Basten kan hierover meepraten, het is vooral een lekkernij. Pannenkoeken worden overal ter wereld gegeten en op verschillende wijzen klaargemaakt. Kijk je bijvoorbeeld naar de American pancake, dan valt op dat deze een stuk kleiner is dan de pannenkoeken die we hier gewend zijn. Opvallend, omdat in Amerika altijd alles groter moet zijn.
Ook in Nederland zijn er verschillende variaties. In dit artikel gaan we uit van wat we ‘de gewone pannenkoek’ noemen. Een vrij groot, maar niet al te dik exemplaar. Flensjes en poffertjes zijn kleinere varianten. In Frankrijk worden pannenkoeken crêpes genoemd. Deze zijn vierkant, een stukje dunner en worden dichtgevouwen.
Pannenkoeken kunnen allerlei ingrediënten hebben. Daar komen we dadelijk nog uitgebreid op terug. Het hoofdbestanddeel, meel, is namelijk afhankelijk van op welke manier je de pannenkoeken het beste kunt bereiden.
Hoe maak je het beste beslag?
Een pannenkoek is geen ingewikkeld gerecht waar je veel ingrediënten voor nodig hebt. Het komt erop neer dat pannenkoekenmeel uit vier ingrediënten bestaat:
- Bloem
- Melk
- Ei
- Zout
Hiermee maak je beslag dat je in de pan gaat bakken. De meeste mensen kiezen ervoor om het pannenkoekenmeel in de supermarkt, de bakkerij of bij een molenaar te open. Dit is prima, het gaat namelijk meer om de hoeveelheid melk en hoeveel eieren je gebruikt. Koop je je meel in de supermarkt, dan heb je alleen maar een maatbeker en een paar ogen nodig. Alles staat namelijk op de verpakking.
Wil je zelf beslag maken, zet dan dit op je lijstje:
- 250 gram bloem (tarwe, boekweit, spelt of iets anders)
- 500 ml melk
- 2 eieren
- Beetje zout
Je mixt dit tot een glad beslag, waarna je kunt gaan bakken.
Alternatieven voor melk, eieren en gluten
Ben je allergisch voor een van de bestanddelen van pannenkoeken of reageer je niet goed op gluten, lactose of eieren? Geen nood, daar heeft ook de auteur van dit artikel last van. Vervelend, maar daardoor weet hij wel wat goede alternatieven zijn.
In plaats van eieren kun je bananen gebruiken, wat bovendien goed voor de smaak is. Chiazaad gemengd met water is ook een prima optie. Melk kan makkelijk vervangen worden door plantaardige varianten, zoals rijstmelk, of door lactosevrije melk.
Op het gebied van glutenvrij is er veel keuze. Alle grote merken hebben glutenvrij pannenkoekenmeel in het assortiment. Deze zijn echter niet allemaal even lekker. De persoonlijke favoriet van onze auteur is boekweit.
Welke pan gebruik je?
De juiste dikte van het beslag is belangrijk. Als je met een opscheplepel het beslag in de pan giet, moet dit soepel verlopen, maar niet té. Het moet niet zijn zoals een glas water, dan is het beslag te dun. Je merkt dit overigens heel snel, omdat het niet te doen is om een pannenkoek te maken van waterig beslag.
Als het beslag goed is, kan er nauwelijks meer iets misgaan. Althans, als je over een goede koekenpan beschikt. Nu wil je natuurlijk weten wat een goede koekenpan is. Er zijn twee mogelijkheden als je overheerlijke pannenkoeken wilt bakken. De beste optie is om daar een speciale pannenkoekenpan voor te gebruiken.
Deze pannen hebben een veel minder hoge rand dan de gewone pannenkoekenpan. Het voordeel daarvan is dat de pannenkoeken makkelijker kunnen worden omgedraaid. Je hoeft niet te gaan prutsen met een spatel die je onder de pannenkoek moet zien te wurmen. Bij een pannenkoekenpan gaat dit vanzelf.
Een koekenpan is ook een mogelijkheid. Je zit dan wel met het ‘probleem’ van het omdraaien. Met een beetje handigheid is dit echter een fluitje van een cent. Daarnaast kun je met de juiste dikte van het beslag en de juiste baktemperatuur perfect op het goede moment wachten. Zodra de pannenkoek droog is, kun je deze eenvoudig draaien. Specialisten gooien de pannenkoek om.
Belangrijk: de antiaanbaklaag
Het is beter om voor een pannenkoekenpan te kiezen, maar je kunt ook prima een gewone koekenpan gebruiken. Daarbij is er wel een belangrijk aspect, de antiaanbaklaag. Pannenkoeken die in een kwalitatief slechte pan of in een pan met matige antiaanbaklaag worden gebakken, mislukken. En niet alleen de eerste.
Je hebt een pan nodig met een goede antiaanbaklaag. Deze lagen bestaan tegenwoordig gelukkig uit milieuvriendelijke en gezonde materialen. Vroeger werden PFAS gebruikt. Deze chemische stoffen werken inderdaad erg goed, maar kunnen schadelijk zijn voor je gezondheid. Ook worden ze niet afgebroken als ze in het milieu terechtkomen.
Tegenwoordig worden antiaanbaklagen vaak van zand gemaakt. Dit lijkt misschien niet zo sterk of smakelijk, maar het is een uitstekend bestanddeel van een keramische antiaanbaklaag. De bakprestaties zijn prima. En dat heb je nodig als je die overheerlijke pannenkoek wilt gaan bakken.
Let er bij de bodem overigens ook op dat deze dik is, 5 millimeter is ideaal. Dan wordt de warmte namelijk perfect verdeeld, waardoor de hele pannenkoek gelijkmatig wordt gegaard.
Hoe hoog moet het vuur staan?
We zijn er bijna met deze gids voor de ultieme pannenkoek. Het beslag hebben we gehad, de pan, nu nog de hoogte van het vuur. Het is sowieso niet goed om het vuur vol open te zetten. Voordat je gaat bakken, is het zaak om de pan op te warmen. Dit doe je op middelhoog vuur.
Zodra de bodem goed warm is, kun je gaan bakken. Het ideale is om het vuur middelhoog te houden. In het geval van kookplaten wil dat zeggen dat je voor de middelste stand kiest. Als je voor hoog vuur kiest, gaat de onderkant van de pannenkoek te snel, terwijl het middelste gedeelte nog niet gaar is. Te laag vuur heeft tot gevolg dat het anderhalf uur duurt voordat je aan tafel kunt.
Het kan in het begin een beetje zoeken zijn naar de ideale baktemperatuur. Er zitten bijvoorbeeld verschillen tussen gasfornuizen en inductie platen. Experimenteer dus een beetje. Onthoud daarbij dat het helemaal niet erg is als de eerste pannenkoek mislukt.
Hoe dik moet de pannenkoek zijn?
Het antwoord zal je wellicht verrassen, maar size doesn’t matter. Als je over de juiste pan beschikt en weet hoe hoog je het vuurtje moet opstoken, kan er niks misgaan. Let wel, dit gaat over de bereiding, voor de smaak kan het wel verschil maken hoe dik de pannenkoek is.
Daarbij is het wel zo dat smaken verschillen. De meeste mensen houden van een dunne pannenkoek. Dit eet nu eenmaal een stukje lekkerder dan een dikke hap deeg. Toch kan dit laatste ook.
Je komt hier waarschijnlijk vanzelf achter. De eerstvolgende keer dat je pannenkoeken gaat bakken, doe je dit volgens ons stappenplan. Daarbij probeer je voor lekker dunne pannenkoeken te gaan. Met het beslag komt het echter nooit helemaal goed uit. Daarom kun je voor de laatste pannenkoek het resterende beslag gebruiken. Dan wordt deze vanzelf wat dikker en proef je het verschil.
Je doet er overigens goed aan om alvast aan tafel te gaan. Een dikkere pannenkoek heeft een stuk meer tijd nodig om te garen. Bewaar nog wel een plekje, anders kom je er niet meer aan toe om het verschil te proeven.
Conclusie: dit zijn de sleutels naar de beste pannenkoeken
Heel veel is er gelukkig niet nodig om tot de beste pannenkoeken te komen. Je hebt goed beslag nodig, wat je uit een pak kunt halen of eenvoudig zelf kunt maken. Daarnaast is een goede pannenkoekenpan of koekenpan een vereiste. Daarin bak je op middelhoog vuur, het liefst lekker dunne pannenkoeken.
Je kunt de pannenkoeken op smaak brengen met zoetigheden, of voor een hartige pannenkoek gaan. Er zijn eindeloze variaties mogelijk, van pannenkoeken met gember en banaan, tot pannenkoeken die regelrecht uit de Mexicaanse keuken lijken te komen. We wensen je alvast smakelijk eten!